\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image001.gif[/img][/font][/size][/color][/url]
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
[img=291x19]file:///C:\Users\ppp\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image002.jpg[/img]
Co to jest i jakie są przyczyny?
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK, choroba Bechterewa) to przewlekła choroba zapalna atakująca kręgosłup, powodująca jego uciążliwy ból i sztywność. Miewa zmienne nasilenie, od postaci łagodnych do bardzo ciężkich. W zaawansowanej postaci choroby w miejscu elastycznych połączeń kręgów tworzą się zespolenia kostne, powodujące postępujące ograniczenie ruchomości kręgosłupa. Skutkiem jest pochylenie do przodu sylwetki ciała (tzw. kifoza) i ciężka niesprawność. Choroba może również zajmować inne stawy (np. biodro, bark) oraz różne narządy (m.in. oczy, serce i płuca). Charakterystyczną cechą ZZSK jest zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, łączących podstawę kręgosłupa z miednicą.
Dokładna przyczyna ZZSK nie jest znana. Prawdopodobnie aby doszło do rozwoju choroby, konieczne jest nałożenie się kilku czynników: genetycznych, immunologicznych (zaburzeń układu odpornościowego) i środowiskowych, takich jak zakażenia bakteryjne (zwłaszcza przewodu pokarmowego i dróg moczowo-płciowych). Ważną rolę odgrywają czynniki genetyczne, co potwierdza fakt, że ryzyko zachorowania jest większe, jeśli bliski krewny cierpi na ZZSK. U ponad 90% chorych rasy białej wykryto tzw. antygen HLA B27, który jest markerem genetycznym tej choroby.
Trzeba jednak zaznaczyć, że większość osób z tym antygenem nie choruje na ZZSK, oraz że są chorzy na ZZSK, którzy nie mają obecnego antygenu HLA B27. Podejrzewa się również udział kilku innych czynników genetycznych.
Jak często występuje zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa?
Częstość występowania ZZSK znacznie się różni w poszczególnych rejonach świata. W Europie Środkowej choruje około 0,3–0,5% populacji. Choroba występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Rozpoczyna się najczęściej pod koniec okresu dojrzewania lub u młodych dorosłych (między 17. a 35. rż.), może jednak wystąpić również u dzieci i starszych osób.
Jak się objawia zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa?
Początek i przebieg ZZSK mogą się różnić u poszczególnych chorych. Nietypowe objawy częściej występują u kobiet, w związku z czym choroba jest u nich później rozpoznawana.
Jako pierwszy pojawia się z reguły ból krzyża, promieniujący do pośladków (po jednej lub obu stronach, często na zmianę). Ból jest tępy, trudny do umiejscowienia i stopniowo narasta w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Ma charakter bólu zapalnego, który ma kilka charakterystycznych cech:
U nielicznych chorych pierwszym objawem choroby jest ból w innych lokalizacjach niż kręgosłup, wywołany zapaleniem innych stawów (np. biodrowego, skokowego lub kolanowego) albo zapaleniem tzw. przyczepów ścięgnistych, czyli miejsc połączenia ścięgna lub więzadła z kością (np. ból pięty przy zapaleniu przyczepu ścięgna Achillesa). Bardzo rzadko wystąpienie objawów ze strony narządu ruchu poprzedza o kilka lat zapalenie naczyniówki oka (patrz: niżej).
W miarę postępu choroby ból, sztywność i ograniczenie ruchomości obejmują również wyższe piętra kręgosłupa. Zajęcie odcinka szyjnego powoduje m.in. kłopoty z odwracaniem głowy do tyłu, co utrudnia prowadzenie samochodu. Zmiany w kręgosłupie piersiowym oraz żebrach powodują zmniejszenie rozszerzalności klatki piersiowej w czasie nabierania powietrza (dlatego chorzy oddychają głównie torem przeponowym). Mogą pojawiać się ból i tkliwość klatki piersiowej, nasilające się przy głębokim wdechu, kaszlu i kichaniu – w ZZSK są one najczęściej spowodowane zapaleniem stawów klatki piersiowej, ale wymagają różnicowania z innymi chorobami, np. płuc i serca. Ograniczenie ruchomości kręgosłupa utrudnia wykonywanie różnych codziennych czynności, np. podnoszenie przedmiotów z podłogi i zakładanie skarpetek, sięganie na wysoką półkę, wstawanie z krzesła lub z podłogi. Chorobie często towarzyszy zmęczenie, które jest wynikiem m.in. przewlekłego stanu zapalnego i problemów ze snem.
W zaawansowanej postaci choroby, na szczęście spotykanej coraz rzadziej, dochodzi do całkowitej utraty ruchomości kręgosłupa i ciężkiego inwalidztwa. Chory ma charakterystyczną, pochyloną do przodu sylwetkę, co utrudnia mu patrzenie do przodu i poruszanie się. Często występuje zniekształcenie i przykurcz innych stawów (zwłaszcza biodrowych i kolanowych).
Oprócz wymienionych powyżej objawów może wystąpić również ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości innych stawów, np. bioder, kolan, stawów skokowych, barków połączeń żeber z kręgosłupem i mostkiem, stawów żuchwowych, a także drobnych stawów rąk i stóp. Jest to tzw. obwodowa postać ZZSK, występująca u 25–30% chorych.
Kręgosłup chorego z ZZSK jest bardziej wrażliwy na urazy, co wynika z utraty elastyczności, a także z szybszego w tej chorobie rozwoju osteoporozy (zobacz: Osteoporoza). Może to prowadzić do niestabilności i podwichnięć kręgosłupa albo złamań kręgów, nawet po niewielkim urazie, np. po upadku z własnej wysokości. Zagraża to uszkodzeniem rdzenia kręgowego i wychodzących z niego nerwów (patrz: objawy neurologiczne i leczenie).
Zajęcie innych narządów
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
[img=291x19]file:///C:\Users\ppp\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image002.jpg[/img]
Co to jest i jakie są przyczyny?
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK, choroba Bechterewa) to przewlekła choroba zapalna atakująca kręgosłup, powodująca jego uciążliwy ból i sztywność. Miewa zmienne nasilenie, od postaci łagodnych do bardzo ciężkich. W zaawansowanej postaci choroby w miejscu elastycznych połączeń kręgów tworzą się zespolenia kostne, powodujące postępujące ograniczenie ruchomości kręgosłupa. Skutkiem jest pochylenie do przodu sylwetki ciała (tzw. kifoza) i ciężka niesprawność. Choroba może również zajmować inne stawy (np. biodro, bark) oraz różne narządy (m.in. oczy, serce i płuca). Charakterystyczną cechą ZZSK jest zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych, łączących podstawę kręgosłupa z miednicą.
Dokładna przyczyna ZZSK nie jest znana. Prawdopodobnie aby doszło do rozwoju choroby, konieczne jest nałożenie się kilku czynników: genetycznych, immunologicznych (zaburzeń układu odpornościowego) i środowiskowych, takich jak zakażenia bakteryjne (zwłaszcza przewodu pokarmowego i dróg moczowo-płciowych). Ważną rolę odgrywają czynniki genetyczne, co potwierdza fakt, że ryzyko zachorowania jest większe, jeśli bliski krewny cierpi na ZZSK. U ponad 90% chorych rasy białej wykryto tzw. antygen HLA B27, który jest markerem genetycznym tej choroby.
Trzeba jednak zaznaczyć, że większość osób z tym antygenem nie choruje na ZZSK, oraz że są chorzy na ZZSK, którzy nie mają obecnego antygenu HLA B27. Podejrzewa się również udział kilku innych czynników genetycznych.
Jak często występuje zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa?
Częstość występowania ZZSK znacznie się różni w poszczególnych rejonach świata. W Europie Środkowej choruje około 0,3–0,5% populacji. Choroba występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet. Rozpoczyna się najczęściej pod koniec okresu dojrzewania lub u młodych dorosłych (między 17. a 35. rż.), może jednak wystąpić również u dzieci i starszych osób.
Jak się objawia zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa?
Początek i przebieg ZZSK mogą się różnić u poszczególnych chorych. Nietypowe objawy częściej występują u kobiet, w związku z czym choroba jest u nich później rozpoznawana.
Jako pierwszy pojawia się z reguły ból krzyża, promieniujący do pośladków (po jednej lub obu stronach, często na zmianę). Ból jest tępy, trudny do umiejscowienia i stopniowo narasta w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Ma charakter bólu zapalnego, który ma kilka charakterystycznych cech:
- rozpoczyna się przed 40. rż.
- nie ustępuje w spoczynku
- nasila się w drugiej części nocy, wybudzając chorego ze snu (często zmusza do wstania i rozruszania się)
- ustępuje stopniowo w ciągu dnia pod wpływem aktywności fizycznej i ćwiczeń.
U nielicznych chorych pierwszym objawem choroby jest ból w innych lokalizacjach niż kręgosłup, wywołany zapaleniem innych stawów (np. biodrowego, skokowego lub kolanowego) albo zapaleniem tzw. przyczepów ścięgnistych, czyli miejsc połączenia ścięgna lub więzadła z kością (np. ból pięty przy zapaleniu przyczepu ścięgna Achillesa). Bardzo rzadko wystąpienie objawów ze strony narządu ruchu poprzedza o kilka lat zapalenie naczyniówki oka (patrz: niżej).
W miarę postępu choroby ból, sztywność i ograniczenie ruchomości obejmują również wyższe piętra kręgosłupa. Zajęcie odcinka szyjnego powoduje m.in. kłopoty z odwracaniem głowy do tyłu, co utrudnia prowadzenie samochodu. Zmiany w kręgosłupie piersiowym oraz żebrach powodują zmniejszenie rozszerzalności klatki piersiowej w czasie nabierania powietrza (dlatego chorzy oddychają głównie torem przeponowym). Mogą pojawiać się ból i tkliwość klatki piersiowej, nasilające się przy głębokim wdechu, kaszlu i kichaniu – w ZZSK są one najczęściej spowodowane zapaleniem stawów klatki piersiowej, ale wymagają różnicowania z innymi chorobami, np. płuc i serca. Ograniczenie ruchomości kręgosłupa utrudnia wykonywanie różnych codziennych czynności, np. podnoszenie przedmiotów z podłogi i zakładanie skarpetek, sięganie na wysoką półkę, wstawanie z krzesła lub z podłogi. Chorobie często towarzyszy zmęczenie, które jest wynikiem m.in. przewlekłego stanu zapalnego i problemów ze snem.
W zaawansowanej postaci choroby, na szczęście spotykanej coraz rzadziej, dochodzi do całkowitej utraty ruchomości kręgosłupa i ciężkiego inwalidztwa. Chory ma charakterystyczną, pochyloną do przodu sylwetkę, co utrudnia mu patrzenie do przodu i poruszanie się. Często występuje zniekształcenie i przykurcz innych stawów (zwłaszcza biodrowych i kolanowych).
Oprócz wymienionych powyżej objawów może wystąpić również ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości innych stawów, np. bioder, kolan, stawów skokowych, barków połączeń żeber z kręgosłupem i mostkiem, stawów żuchwowych, a także drobnych stawów rąk i stóp. Jest to tzw. obwodowa postać ZZSK, występująca u 25–30% chorych.
Kręgosłup chorego z ZZSK jest bardziej wrażliwy na urazy, co wynika z utraty elastyczności, a także z szybszego w tej chorobie rozwoju osteoporozy (zobacz: Osteoporoza). Może to prowadzić do niestabilności i podwichnięć kręgosłupa albo złamań kręgów, nawet po niewielkim urazie, np. po upadku z własnej wysokości. Zagraża to uszkodzeniem rdzenia kręgowego i wychodzących z niego nerwów (patrz: objawy neurologiczne i leczenie).
Zajęcie innych narządów
- Oczy. U co trzeciego pacjenta z ZZSK występuje jeden lub więcej epizodów zapalenia części oka (tzw. błony naczyniowej oka). Objawy występują z reguły po jednej stronie; są to: silny ból i zaczerwienienie oka, nadwrażliwość na światło i problemy z widzeniem. Wymagają pilnej konsultacji z okulistą, gdyż nieleczone mogą prowadzić do utraty wzroku. U niektórych pacjentów zapalenie naczyniówki oka może wystąpić, zanim pojawią się inne objawy choroby.
- Układ krążenia. W przebiegu ZZSK szybciej dochodzi do rozwoju miażdżycy i jej powikłań, np. choroby niedokrwiennej serca (zobacz: Choroba wieńcowa). Jest to wynikiem aktywacji procesów zapalnych. Oprócz tego mogą wystąpić nieprawidłowości w funkcjonowaniu zastawek serca (np. niedomykalność zastawki aortalnej), zaburzenia przewodzenia bodźców lub zapalenie osierdzia i aorty.
- Płuca. U wielu chorych z ZZSK stwierdza się zmniejszoną rozszerzalność klatki piersiowej w czasie wdechu z powodu usztywnienia połączeń między żebrami a kręgosłupem, ale rzadko powoduje to zaburzenia oddychania, ponieważ chorzy odruchowo oddychają torem przeponowym. Do problemów z oddychaniem i uszkodzenia płuc znacznie częściej dochodzi u pacjentów palących papierosy – może wystąpić zwłóknienie płuc oraz ciężki przebieg zakażeń dróg oddechowych.
- Przewód pokarmowy. U wielu chorych występują owrzodzenia błony śluzowej jelit, które z reguły nie dają żadnych objawów. W przebiegu ZZSK częściej występuje również choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy (zobacz: Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy), do której przyczynia się stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) w celu opanowania bólu i sztywności.
- Objawy neurologiczne. Rola kręgosłupa polega m.in. na ochronie rdzenia kręgowego i wychodzących z niego nerwów. Do uszkodzenia struktur nerwowych może dojść w przypadku podwichnięcia lub złamania kręgów, które u pacjentów z ZZSK mogą wystąpić nawet po niewielkim urazie lub upadku. Jakiekolwiek objawy neurologiczne – drętwienie, mrowienie, osłabienie czucia, osłabienie siły mięśniowej lub niedowład kończyn, problemy z kontrolowaniem oddawania moczu i stolca, znaczne nasilenie bólu szyi – należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem. W niektórych przypadkach konieczna jest interwencja neurochirurgiczna.
- Nerki. Do ich uszkodzenia może dojść zarówno z powodu samej choroby, jak i z powodu stosowania w jej leczeniu NLPZ.
PSA
2012 VIII/30,61/XII 2012 przed LPR 25,58.
2012 XII LRP pT3bN1M1a Gl.3+4 Marginesy ?
2013 /I-1,16 / /VIII PSA-3,0 PET/CT: - PRZERZUTY 09/2013 HT
2013 RT /0,663/
2014 -2018 <0,002
Zakończenie HT 10.2018
2019
Luty <0,002
Sierpień 0,046
Wrzesień 0,090
Październik 0,209
Grudzień 0,377
2020
Styczeń 0,611
Luty 0,663
Marzec 0,761
Kwiecień 1,130
Maj 1,410
Limfadenektomia
Lipiec 0,234
Sierpień 0,015
Wrzesień 0,008
Listopad 0,006
2012 VIII/30,61/XII 2012 przed LPR 25,58.
2012 XII LRP pT3bN1M1a Gl.3+4 Marginesy ?
2013 /I-1,16 / /VIII PSA-3,0 PET/CT: - PRZERZUTY 09/2013 HT
2013 RT /0,663/
2014 -2018 <0,002
Zakończenie HT 10.2018
2019
Luty <0,002
Sierpień 0,046
Wrzesień 0,090
Październik 0,209
Grudzień 0,377
2020
Styczeń 0,611
Luty 0,663
Marzec 0,761
Kwiecień 1,130
Maj 1,410
Limfadenektomia
Lipiec 0,234
Sierpień 0,015
Wrzesień 0,008
Listopad 0,006
![[Obrazek: 0dance.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/0dance.gif)
![[Obrazek: przeziebiony.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/przeziebiony.gif)
![[Obrazek: papa.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/papa.gif)
![[Obrazek: 041.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/041.gif)
![[Obrazek: 61wakacje.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/61wakacje.gif)
![[Obrazek: rybak.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/rybak.gif)
![[Obrazek: 63dancer.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/63dancer.gif)
![[Obrazek: 2piwko.gif]](http://emotikona.pl/emotikony/pic/2piwko.gif)
![[Obrazek: plywanie-ruchomy-obrazek-0050.gif]](http://www.gify.net/data/media/623/plywanie-ruchomy-obrazek-0050.gif)
![[Obrazek: edb8ddc2f919877d083f74211b05b5a4.jpg]](http://images.altarta.com/img/e/d/edb8ddc2f919877d083f74211b05b5a4.jpg)
.